Donderdag de 10e naar Uziwa, de weg is slecht , leem, vol kuilen en ingedroogde karrensporen. Een verdord landschap. De akkers zijn niet bewerkt, er staan gedroogde resten maïs. Nu ploegen heeft geen zin, tegen de regentijd staat er weer onkruid op, ondanks de droogte. Het is daar eerst nog rustig, in het begin wat ouderen met chronische ziekten, diabetes of hoge bloeddruk, die allemaal vroeg komen vanwege de bloedsuikers die nuchter geprikt worden. Dan nog wat kinderen en een enkele scholier in schooluniform, geen spectaculaire dingen, en te weinig patiënten om de dag te vullen.
Om één uur een sapje en een sandwich voor het team omdat Chris en Rob zaterdagmorgen vertrekken.
We hebben Farmers’court uitgebreid doorgewandeld, de aanplant bekeken en bewonderd, er staan nergens in de verre omtrek zoveel weelderige bananenbomen, tomaten- en passievruchten als hier, door besproeien en bevloeien, en door composteren, dat ze sinds een jaar doen en waardoor de bodemstructuur enorm is verbeterd en daardoor het water veel beter vasthoudt. Tegen vijf uur komt Wim bij ons op het dakterras een biertje drinken, een koel windje is heel aangenaam, de zon gaat dan ineens weer heel snel onder, gepraat over projecten en problemen die je kunt verwachten, ik heb er alles van gemerkt. Aansluitend eten we kip , Sammy de cook heeft kuku (kip) gemaakt, met gekookte aardappelen , hier geen frietjes. Voor Chris was het de eerste keer kip of vlees in 6 weken, wel hebben ze vis gegeten, die ze dan op Lamu kochten, anders vooral vegetarisch: bonen, uien, tomaten, wortelen, steeds in een andere volgorde in dezelfde pan, met dezelfde uitkomst.
Vrijdag naar Bomani, bijna 50 patienten, samen met Chris spreekuur gedaan, eerst de diabeten, daarna de kleintjes alleen, in het Swahili, lukte goed. Maar de laatste vraag van moeder begreep ik helemaal niet: de nurse erbij gevraagd: het bleek erom te gaan dat ze nog een ballon wilde voor haar andere kindje thuis ! Dat is weinig medisch gericht , en toen viel ik door de mand. Veel malaria en longontsteking, de schooljongens heb ben bijna allemaal wonden aan hun benen, soms zweren van vier cm doorsnee en ruim één cm diep. Tetanus, antibiotica en schoonmaken met savlon, en verbandmiddelen mee. Een vrouw van achter in de 50 leek wel 10 maanden zwanger, was steeds aan het groeien sinds 2 jaar. Last van hik en problemen met de ontlasting: er was een enorm gezwel in de hele buik, glad, van onder het schaambeen tot aan de ribben, we hielden het samen op een enorme cyste van een eierstok; gezien de algehele conditie waarschijnlijk niet kwaadaardig. De gynaecoloog hier zou dat prima kunnen verhelpen, maar ze wilde eerst van haar klachten af, symptomen bestrijden… Dringend gevraagd toch maar terug te komen. Minder gelukkig leek ons een oudere man met een tumor in zijn buik, fors afgevallen en bloedarmoede, volgende maand is er een combi van een chirurg en een gynaecoloog die samen buikoperaties GRATIS doen in het ziekenhuis van Lamu. Daar zijn overigens de komende maanden nog 2 andere “Camps” zoals die hier heten, vaak specialisten uit Nairobi gesteund door een of andere serviceclub; deze maand oogartsen team, daar hebben we enkele diabeten met staar naar toegestuurd, begin maart een KNO-camp, eind maart de combi gyn-chirurgie.
‘s-Middags om twee uur naar het ziekenhuis, eerst de officer public health gesproken, over tekorten aan malarianetten, condooms, en onregelmatige vaccinaties-schema’s. Hij kan niets beloven, is helemaal afhankelijk wat er vanuit Mombasa doorkomt. Weinig, veel te weinig dus. Daarna Dr Nyaboga over de bouw van de children ward. Hij beseft heel goed dat de tekening en straks de begroting onze plannen ver te boven gaan; maar zelf waren hij en het ziekenhuis er ook al langer mee bezig, en hij is bezig met co-sponsors: TSS, een grote lokale onderneming in de kuststreek, spinnerijen voor de katoentjes van de kikoi’s, de omslagdoeken van de vrouwen, van het CDF, Community Development fund , dat ook beperkt middelen heeft, en de lokale overheid, ze beseffen dat het een publieke zaak is en dat dit een mooie kans is om met de steun van Equator Medicare de lang gekoesterde wens werkelijkheid te laten worden. Hij is zeer bevlogen; als de ward er komt, komt er van overheidswege ook een kinderarts !! Allerlei disposables meegenomen naar het ziekenhuis: catheterzakken van de apotheek Schelfhorst, spuiten en naalden uit de praktijk van Loek en Nelleke, en verbandmiddelen, groot formaat voor de OK’s.
Daarna lekker rondgeslenterd op de markt; veel kleding ook nieuw, Zeeman collectie en beter, alle kleine kinderen willen de mzungu, blanke, een handje geven. Groenten, fruit, fietsenmakers, winkels van sinkel, kinyozi (kapper) met vaak alleen een tondeuze voor het kroeshaar van de mannen, de telefoonshop met heel veel namaak spul, Chinese Nokia’s, een bookshop met leuke schoolboekjes voor de eerste klas in het Swahili; dan begint de moskee met een vrijdaggebed. Een mooie lap dikke katoen met cashmere patroon gekocht . Dan gaan de scholen uit; het kleuterschooltje St Teresa is het leukst, een hele stoet kleintjes van 3-5 jaar in uniform, zwaait, mzungu roepend of komen soms heel schuchter een handje geven. De meeste grote scholen zijn gemengd, niet alleen jongens en meisjes, maar ook moslimkinderen tussen de christelijke, alles natuurlijk in uniform, maar de moslimmeisjes hebben dan een hoofddoek in dezelfde stof als het bloesje. Op het gigantische schoolplein wordt door de jongens gevoetbald, de meiden kwebbelen in de schaduw, op de grond zittend tegen een muurtje, zwaaiend als je langsfietst. Hier kan ik echt niets merken van animositeit tussen christenen en moslims, men koopt over en weer in elkaars winkels, en arbeiders van diverse groeperingen werken bij de christelijke of de moslimbaas.Het is heel erg gezellig hier, alleen is het geweldig stoffig, bij elke windvlag een stofwolk, en helemaal als er een bus langs dendert,niets voor mensen met contactlenzen, lijkt mij. En dan het afval: talloze plastic zakjes zwerven langs de kant van de weg, her en der wordt wat verbrand. Ook langs de weg regelmatig platgebrande stukken, als voorbereiding op het nieuwe zaaiseizoen.
Het is de laatste dag van Chris en Rob, morgen gaan ze nog een week naar de kust. Sammy heeft kippensoep gekookt, en kipsalade gemaakt, en zich gedost met een witte koksmuts, moeilijk op de
’s-Avonds de kas opgemaakt en aan mij overgedragen, stapels vies en stinkend geld, briefjes van 50 en 100 Ksh ( ½ of 1 €). Goed de handen gewassen.
Zaterdag zetten we Chris af bij het vliegveldje, zij gaan naar de enige gate, nr 1, en wij varen door naar Lamu, waar we onze koelbox achterlaten bij een eenvoudig restaurantje waar we vis voor de volgende dag bestellen. Bij Whispers drinken we een overheerlijke cappuccino, en gaan door naar Shela waar we deze keer bij Stopover overnachten; ze hebben een nieuw penthouse met prachtig uitzicht over de zee, als speciale residents is de prijs zeer aangenaam. Die middag zijn er Dhow-races: vier boten uit Lamu, vier uit Shela en vier uit Manda. De dhow’s zijn vrij smal en hebben een driehoekig zeil waarme ze vrij scherp aan de wind kunnen varen, maar dan ook snel overhellen. Als een soort trapeze hebben ze een 20 cm brede plank die ze onder het lage boord vastzetten en dan ruim 4 meter aan de hoge kant uitsteekt, en daar zitten dan 3-4 bemanningsleden op, zonder trapeze, een ware kunst, ze moeten 3 x heen en weer een bepaald traject voor Stop over langs, dan naar Peponi en 2 km verder, er zijn misschien wel 1000 toeschouwers , de mannen staan aan te moedigen de vrouwen zwart en gesluierd zitten tegen de muren langs het strand te kletsen.
Er staan mensen te schilderen met schildersezels, naast de tientallen lokale ezeltjes die er rondlopen. Bij Peponi een biertje gedronken, de enige plek in het Islamitische Shela waar je iets alcoholisch kunt drinken; nou ja iets: het is erg druk met toeristen en er wordt stevig gedronken; het gezelschap van 20 beroepsschilders, is dan klaar en we raken met ze in gesprek, Duitsers en Nederlanders, één werkt ook als arts op de Jellinek kliniek. Morgen is er in hotel Baitil Aman een expositie. Belangrijkste thema’s: koppen van mensen, straatjes, en de Dhow-races die er die middag waren en langs zeilden: met veel wind en zon over de zeearm, dat was al een prachtig gezicht, en nu ook heel mooie olieverfstukken.
Zondag om 7 uur op, zo is ons ritme en de moskeeën staan doorslapen ook niet echt toe; eerst de expositie bezocht. Daarna terug naar Lamu met de volksboot, lekker langzaam en vol kwebbelend mensen. Daar hebben we het museum en het fort bezichtigd, door de Duitsers rond 1850 gebouwd, maar wel in de lokale stijl. En boodschappen gedaan, hier kun je net wat meer kopen dan in Mpeketoni, daar is alleen BlueBand, één soort jam, en alleen kleine blikjes Nescafe. De grotere zijn te duur voor de mensen in Mpeketoni, en de goede koffie wordt geëxporteerd .
Geen opmerkingen:
Een reactie posten