Vrijdag 18 februari, naar Bomani, vroeg op pad, bij aankomst om kwart over acht al 25 mensen in de rij. Het kerkje is krakkemikkig, niet alleen ik maar ook veel andere mensen moeten bukken om binnen te komen, of je stoot je hoofd aan een golfplaat; binnen is het niet veel anders, elke “dwarsbalk”  zit maar op 185 cm hoog. Naast de mensen rondom het dorpje komen er ook, zo te oordelen, herders, een heel ander volk, een man of 7, en 2 vrouwen. Als ze aan de beurt zijn, vinden ze dat ze te lang moeten wachten, althans dat zegt de grootste en zwaarste man, die een beetje Kiswahili en een minimaal woordje Engels spreekt; hij vindt omdat hij van ver komt, voorrang moet hebben. Het blijken Somali’s te zijn, de anderen spreken echt geen enkel woord Kiswahili.  Vreemde vogels, met aparte gewoonten. Ze zien er slecht en armoedig uit, sommigen ronduit primitief, anders dan ik hier meestal gewend ben. De meesten hebben bloedarmoede en wormen; maar mannen met bloedarmoede zie je niet zo vaak, of wormen of HIV kan een oorzaak zijn, of, zoals bij deze herders, hun eenzijdige voedingspatroon: ze drinken alleen melk, zelden groenten  en eigenlijk hooguit 3-4 maal per jaar vlees. Dan krijg je dus bloedarmoede, de vorige keer besproken sukuma-wiki gebruiken ze nooit.

De schooljongens hebben meestal weer bilharzia, de blaasworm. Het larfje van deze worm leeft in ondiep zoet water, en heeft als tussengastheer een slakje dat op de bodem leeft; dit larfje kan in minder dan een minuut je huid doordringen en wordt dan met de lymfestroom meegenomen, en komt dan na verloop van maanden als worm via je lever in je darm of blaas, waar hij eitjes legt die zich aan de wand vastzetten en bloedingen veroorzaken, waarna de kinderen dus op het spreekuur komen. Dat ze de besmetting krijgen is niet zo gek, thuis is er geen douche, dus af en toe moet je je toch wassen, dan maar in een plas of meer.  Die eitjes komen soms al in de blaas, of onder de microscoop uit, en dat larfje, een andere dan de eerstgenoemde, zoekt een slakje op in het water en de kringloop is rond. De meeste patiënten zijn goed geholpen met een paar pillen praziquantel, maar je moet wel de urine controleren; of het dan niet over is of weer een nieuwe besmetting, kun je dan niet achterhalen.  Als het chronisch wordt bestaat er kans op nierproblemen of blaaskanker. 

Vandaag weer enkele echt ondervoede kinderen, die met vitaminen en ijzer worden “bijgespijkerd”, en vaak hebben ze een verhaal van chronische of recidiverende diarree; twee weken een ½ of een heel tabletje zink kan heel goed helpen: het aantal episodes met diarree halveert, de ernst en de duur ieder ook, dus dan kan het kind het voedsel opnemen, voor het weer uitgepoept is.

Na thuiskomst gaan we andere vreemde vogels kijken, nu vliegende, bij Lake Kenyatta, een half uur fietsen bij 38 graden, maar daar waait het lekker. We zien verschillende soorten ijsvogels (what’s in a name), kingfishers heten ze hier, maar sommige soorten zie je ook op het droge land, daar zijn het in de droge tijd insekteneters, ik zag  vanmorgen  bij het kerkje een vrij grote kingfisher die vlak voor de deur een duizendpoot van wel 8 cm weggristte. Visarenden, veel soorten ganzen en reigers, grappige rallen, en dat allemaal tussen de knorrende nijlpaarden.

Dit zijn wel birdies, maar andere dan op de golfbaan, de dichtstbijzijnde is 4 uur rijden in Malindi, dan maar even wachten tot ik terugben in Nederland. De terugweg ging moeizaam, mijn achterband was lek, nog een wonder dat ze op de scherpe koraalwegen het zo lang volhouden; maar omdat ik voor donker thuis wilde zijn, gewoon doorgeploeterd, en nog net voor binnenkomst bij een fietsenmaker in 12 minuten een nieuwe binnenband er omgelegd voor de prijs van 150 Ksh, dus ongeveer € 1,45 ! De lauwe douche voor het eten was heerlijk.

Zaterdag 19 februari, gewoon een weekendje thuisblijven, om te kunnen werken. Een half uurtje langer blijven liggen maar om 7 uur brand ik toch de kamer uit, de zon zet die in lichter laaie. Na een zelf verzorgd ontbijtje op het dakterras,  om  elf uur visite lopen met Dr Nyaboga (foto) op de kinderafdeling met Dr Folkert de tandarts, hij wilde het ook eens aanschouwen.

De kinderbedden lagen op één na vol. Enkele nieuwe patientjes, maar het jochie met HIV en nekstijfheid is er niets beter aan toe dan donderdagmiddag. De meeste brandwondenkindertjes doen het eigenlijk prima. Een groot voordeel door de droogte is dat er bijna geen vliegen zijn, en dat is bij open wonden toch wel heel prettig; de horren in de ramen zien er horrible uit, vol gaten. Eén meisje dat ik donderdag had gezien met een groot abces onder de kin, wat ik had ingesneden en waar een kopje vol pus uit kwam, was net opgenomen, het had weer koorts gekregen van 40 graden, nu had ze ook nog malaria, verder was ze gezond, die komt er wel door.

Een 3 dagen oude zuigeling met heftige benauwdheid, een longontsteking mogelijk tgv vruchtwateraspiratie is er veel slechter aan toe (zie foto). Folkert krijgt het dan moeilijk, de warmte, de onwennige beelden van zieke kinderen doen hun werk en hij trekt wel erg wit weg, moet naar buiten in de schaduw onder een boom en in de wind, straks maar even een grote fruit-juice halen...

Na de visite krijg ik de begroting van de kinderafdeling op mijn USB stickje mee. Maar eens stevig bestuderen en met Almelo mailen.

’s-Middags het jaarverslag Mpeketoni 2010 van Rotary Doctors afgerond, ik mistte een paar getallen over de ziekte-incidentie, maar gelukkig kon Gaby die mij na speurwerk doorbellen.  Indrukwekkend, vorig jaar bijna 11.300 patiëntencontacten gehad, 35% meer dan het jaar ervoor ! Rotary Doctors levert hier goed werk, maar de financiële situatie is wel bedreigend.

Zondag  de nodige mails gestuurd als voorbereiding op de klus van de laatste week: onderzoeken of in de toekomst een nieuw Jeepline, ter vervanging van het afgeronde Kimilili project, in de districten Garissa en Fafi mogelijk is. Dat is nog meer naar het Noordoosten, meer richting Somalië. Dat zou wel eens lastig kunnen worden met de taal, medisch Kiswahili komt er net een beetje in, maar nog een andere taal…. Toevallig had ik in Nairobi Natasja Martin, een Amerikaanse getroffen bij Sjoerd Visser, die in Garissa met haar G.R.A.C.E. project goede contacten heeft, net zoals Arno Berkhoudt, de chirurg uit Hengelo die daar de komende maand ook werkt; zij bereiden een en ander voor, om dan in korte tijd te beoordelen of er een pilot opgezet kan worden. De checklist is er klaar voor.

’s-Middags tegen vier uur met Peter naar de Indische Oceaan gereden met de auto, ongeveer 15 km ver is een mooi strand, met heel veel wind, stuivend zand en hoge golven met onderstroming. De resten van katoenvelden staan er verdord bij, een Baobap boom op de achtergrond. Sammy had vandaag vrij dus we hebben zelf smakelijk gekookt. En toen dit verslag nog gemaakt.