Maandag de 14e alleen met het team op pad naar Majembeni. Het is al aardig druk en zo te zien veel kinderen. Eerst enkele diabeten die vroeg komen vanwege een nuchtere bloedsuiker; één ervan is een vrouw van 55 jaar die door de suiker al een been moest laten amputeren, en nu met een wond aan haar resterende grote teen komt van 8 km verder met een brommertaxi, de pikipiki. Maar ze heeft bijna geen geld, haar man heeft haar maar verlaten, nu zit ze met een zoon van 15 alleen, die jongen moet naar school. We hebben een Molenbergpotje, van een golfclub van een collega, waarmee we schrijnende gevallen helpen, deze vrouw moet iedere week terugkomen voor controle van de wond en goed instellen van de suikerziekte, ze krijgt voorlopig enige keren een “reiskostenvergoeding”.
Dan komen er veel kinderen, bijna allemaal koorts, de één een beetje ziek, de ander echt goed ziek. Sommige zijn heel vrij en nieuwsgierig, komen een handje geven, anderen zetten meteen de sirene aan; de appel lijkt niet ver van de boom te vallen, meestal is de moeder ook een beetje (erg) verlegen. Je haalt ook zo de grotere gezinnen eruit: kindertjes mager, veel te licht voor de leeftijd, smoezelig, terwijl de kindjes die er goed uitzien vaak uit een 2 of 3 kinderen gezin komen. Niet verwonderlijk, met weinig of geen inkomen, met alleen wat zelfverbouwde zaken, eventueel geruild met anderen, kun je beter 4 dan 7 monden vullen. Geboortebeperking, family-planning ?, wordt lacherig afgewimpeld; de ander is juist blij met de mogelijkheden. Veel kinderen met malaria, longontsteking en wormen, enkele vieze spaakverwondingen van de fiets, 5 dagen oud, wondexcisie is zinloos gezien de hygiene de komende dagen; desinfecteren, nat houden, antibiotica en TCA 1/52, to see again in one week. Sommige kinderen zijn gewoon erg vuil, maar er is bijna geen drinkwater, laat staan water om ze te wassen. De put van Majembeni is de laatste week niet erg opgeschoten, de waterkwaliteit vordert maar langzaam, we blijven hopen. Sommige vrouwen hebben een SOA, hun mannen/partners werken vaak elders, en nemen dan een “cadeautje” mee naar huis. Naast counselen kunnen we ze nu naar Dr Nyaboga de gynaecoloog verwijzen met hun soms ernstige ontsteking in het bekken. 57 mensen op het spreekuur met ruim 140 diagnosen.
Helaas is de begroting van de kinderafdeling nog niet binnen, Dr Nyaboga belt zelf om z’n excuses aan te bieden, maar hij is ook geheel afhankelijk van het provinciekantoor. Maar morgen is het er echt… Dan ga ik eerst naar Soroko en ben dan niet voor vier uur ’s-middags terug.
15 februari, vandaag naar Soroko, ruim 35 km, bijna een uur rijden over de slechte wegen of zanderige paden. Er zitten ruim twintig mensen te wachten als we aankomen. De vrijwilligers zijn begonnen met wegen en temperatuur meten, helpen dan met uitladen en we kunnen ons installeren, ons kamerscherm van landbouwplastic wordt opgehangen, en om 9 uur kunnen we starten. De 2e patiente is klein maar erg dik, en ze zou maar 70 kg wegen, dat leek niet te kloppen, dus weer naar buiten met mevrouw, eerst leek het te kloppen, maar de weegschaal stond scheef en op maar drie steunpunten, na correctie was mevrouw toch 90 kg. Ook het tempen verliep niet goed, ik heb de techniek van de oorthermometer nogmaals uitgelegd en gedemonstreerd. Zo blijf je bezig. De bevolking hier komt soms van ver, voorbij een niet functionerende dyspensary, meestal herders, en veel kinderen zien er erg armoedig uit en ruiken bepaald niet erg fris; ze zeggen vaak: Afrika moet je ruiken, nou dat is weer gelukt. Veel bloedarmoede, na ontlastingsonderzoek vaak ten gevolge van hookworms, een heel klein gemeen wormpje in de darm die zich soms met honderden tegelijk vastzetten in de darmwand en bloedzuigen, terwijl ze ook nog erg morsen, de ontlasting is soms rood van het bloed. Van de 44 patiënten waren er 3 uitschieters met een bloedgehalte van minder dan 25%. Een man van 70 met een tumor in de bovenbuik; hij was ook flink afgevallen, een slecht teken. Maar het meest schreinende geval: een meisje van 13 jaar dat 2 jaar geleden was bevallen en eigenlijk al die tijd heel slecht was gebleven, ze was thuis bevallen, veel bloedverlies, nooit een potje ijzerpillen heeft gekregen en al die tijd met hartkloppingen en enorme vermoeidheid heeft rondgelopen; haar hart was nu ook vergroot met een geruis. Zij kwam met de broer van haar “ex” die intussen de benen heeft genomen; ze zijn van een herdersstam, Orma, 30 km verderop, de meisjes zijn eigenlijk nooit naar school geweest. Geld voor een ziekenhuis of transfusie is er niet; nu ijzer, foliumzuur en anti-wormmiddelen gegeven, over 2 weken beoordelen of het aanslaat, anders uit het Molenbergpotje toch een bloedtransfusie geven.
Na terugkeer uit Soroko even opgefrist en tegen half vijf naar Dr Nyaboga; de begroting is klaar, en gezien de omvang van het plan 378 m2, is de prijs van 10.088.650 Ksh, 100.000 euro, niet verwonderlijk. Alles is nog handgeschreven, morgen wordt het uitgewerkt en krijg dan een copie voor mijn USB-stickje. Dr Nyaboga is bezig met andere lokale partijen die mee moeten steunen, Equator kan dat nooit alleen. Dit hebben we ’s-avonds ook met Wim van den Burg besproken; eerst de resultaten van de besprekingen met de andere geldschieters afwachten voordat we ons vastleggen. Equator kan nog steeds steun gebruiken !
Op de terugweg op de markt sukuma gekocht: een koolachtig blad wordt heel fijn met de hand gesneden en gekookt, zit tussen spinazie en boerenkool in en is heel ijzerrijk. Sukuma betekent: duwen, het gerecht heet sukuma-wiki, het duwt-je-de-week-door, wijzend op het Popeye effect van deze groente, 30 ct voor een kilo.
En ja, de zon scheen weer de hele dag, het was weer bloedje heet, gelukkig stak tegen vier uur de wind weer op, dan wordt het weer wat aangenamer; zo zal het blijven tot half maart weer de regenperiode komt.
Op de Pikipiki met de kinderen van je zus
 |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten